کارگروه آوانگاری

1- اهمیت ایجاد کارگروه:

    ثبت یک‌دست و استانده اعلام جغرافیایی از وظایف عمده سازمان‌هایی به شمار می رود که متولی انجام مطالعات جغرافیایی می باشند. این اقدام پیش از هر چیز امکان ارجاع شفاف به نقاط مختلف جغرافیایی را در هر دو سطح ملی و بین المللی فراهم می آورد با این همه این مورد نبایستی تنها هدف از انجام این مهم قلمداد شود نام‌های جغرافیایی در گستره فرهنگ و تاریخ هر کشوری در زمره پارامترهای تعیین کننده قرار می گیرند؛ چه بسا ارجاعی شفاف و موجه به لحاظ زبانی - تاریخی، گرهی از جنبه ای مهم از تاریخ و فرهنگ کشوری بگشاید، و صد البته بسیار نیز پیش می آید که سهل انگاری در ثبت درست علمی خاص گوشه ای از تاریخ و فرهنگ کشوری را در پرده‌ای از ابهام فرو برد.

     در روند ثبت نام‌های درست جغرافیایی، یکی از جنبه‌هایی که بایستی توجه ویژه ای بدان مبذول داشت، زمینه زبان شناختی ای است که نامی خاص در بستر آن شکل گرفته است. بسیار پیش می آید که شواهد فرهنگی - تاریخی محکمی در توجیه مرجح بودن نامی خاص، تلفظی ویژه، یا املایی به خصوص در دست نیستند، به طوری که اگر صرفا به چنین شواهدی بسنده شود در نهایت روند تصمیم‌گیری در نقطه ترجیح دادن صورتی بر صورتی دیگر متوقف مانده کار به اتخاذ تصمیم گیری به گونه ای سلیقه ای و شخصی خواهد انجامید. در چنین شرایطی توجه زبان شناسانه به ساختار نام مورد نظر هم به لحاظ هم زمانی و هم از جنبه در زمانی بسیاری از مسائل علی الظاهر لاینحل را حل خواهد کرد. آن جا که سخن از استانده سازی صورت ثبتی نام‌های جغرافیایی پیش می آید بار دیگر نقش تعیین کننده زبان‌شناسی این بار از جنبه ای کاملا مستقل مطرح می گردد. از این جنبه زبان‌شناس موظف می گردد که براساس اطلاعات تخصصی خود در این زمینه و با توجه به شناختی که از امکانات محلی دارد سهل الوصول ترین و کارآمدترین شیوه علمی را برای نام‌های جغرافیایی پیشنهاد نماید.

     آوانویسی و حرف‌نویسی علمی نام‌های جغرافیایی از مراحل اصلی روند ثبت استانده نام‌های جغرافیایی به شمار می رود. در پیش‌بینی‌های به عمل آمده، برنامه‌ریزی و اجرای این مهم به زیر مجموعه ای از کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی، با نام گروه کاری آوانگاری محول گردیده است. که در زیر به تفصیل به شرح ساختار و وظایف آن پرداخته خواهد شد.

2-تعاریف :

     1-2 کارگروه آوانگاری:

 کارگروه آوانگاری به زیر مجموعه ای کاری از کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی اطلاق می گردد که وظیفه تدوین شیوه‌نامه آوانویسی و حرف‌نویسی نام‌های جغرافیایی و تضمین اجرای مطلوب آن را برعهده دارد.

     2-2 آوانویسی:

 آوانویسی عبارت است از پیاده سازی ظرائف آوایی موجود در تلفظ بومی یک نام جغرافیایی (تا حدی که، به طور عمده، گوش غیر مسلح تشخیص می دهد) در قالب یک نظام نمادین (الفبای) مصوب.

 3-2 حرف نویسی:

حرف‌نویسی عبارت است از ثبت نام جغرافیایی، با استفاده از نظام نوشتاری الفبایی مورد استفاده ثبت زبانی خاص

3-وظایف کارگروه آوانگاری 

     1-3وظایف: کارگروه آوانگاری مسئول انجام امور زیر است:

      - بازبینی شیوه های آوانگاری پیشین، اعم از بین المللی و داخلی، جهت تعیین کاستی ها و برتری های هریک

  -    تعیین دقیق انتظارات کمیته، از دید تخصصی متخصصان علوم زبانی
  -    تعیین دقیق حدود ظرفیت جامعه مخاطبان، به منظور تدوین کارآمدترین شیوه آوانگاری
  -    تدوین کارآمدترین شیوه آوانگاری برای ثبت نام های جغرافیایی، پس از در نظر گرفتن تمامی امکانات علمی - عملی مربوطه

    - استخراج واج های تیپ های زبانی و گویشی موجود در ایران در مرحله اول ( لازم به توضیح است که این مجموعه کامل نخواهد بود و به تدریج در جریان کار تکمیل خواهد گردید.)
 -    تعیین کارآمدترین شیوه حرف نگاری برای ثبت نام های جغرافیایی، پس از در نظر گرفتن تمامی امکانات علمی - علمی مربوطه

    - تعیین صلاحیت و به کار گماری اعضای گروه ثبت نام های جغرافیایی ( آوانویسی و حروف نویسی)
 -    اعمال نظارت مستمر بر روند کار ثبت نام های جغرافیایی، از هر دو دیدگاه تخصصی
 

    نتیجه این که، این کارگروه، در مجموع، سه دستورالعمل جهت آوانگاری اعلام جغرافیایی ارائه خواهد کرد، که هر یک در زمینه ای خاص مورد بهره گیری قرار خواهد گرفت:

- آوانویسی تفضیلی بر پایه الفبای آوانگاری بین المللی IPA جهت حفظ در بانک اطلاعاتی و استفاده های بسیار دقیق

- آوانویسی کلی یا(واج نویسی) با استفاده از نظام واج نگار پیشنهادی گروه برای ثبت اعلام جغرافیایی جهت حفظ در بانک اطلاعاتی و استفاده عموم در پژوهش ها

- حرف نویسی اعلام بر پایه الفبای فارسی با استفاده از علایم لاتین جهت حفظ در بانک اطلاعاتی و استفاده های پژوهشی.